W sprawach o podział majątku wspólnego po rozwodzie jednym z częstszych sporów jest rozliczenie darowizn dokonanych przez osoby trzecie w czasie trwania małżeństwa. Kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy darowizna została przekazana wyłącznie jednemu z małżonków, czy też powinna być traktowana jako wspólna. W takiej sytuacji ciężar dowodu spoczywa na osobie twierdzącej, że przekazane środki lub rzeczy stanowią majątek osobisty.
Jakie znaczenie ma forma darowizny i dowody dokumentowe?
Najbardziej jednoznacznym sposobem potwierdzenia, że darowizna była przeznaczona tylko dla jednego z małżonków, jest akt notarialny, w którym wprost wskazano beneficjenta. Taka forma nie budzi wątpliwości w postępowaniach sądowych. Jeśli jednak darowizna została dokonana w formie nieformalnej (np. przelewem bankowym), konieczne jest wykazanie, jaka była rzeczywista intencja darczyńcy.
Pomocne mogą być potwierdzenia przelewów, w których wskazano dane jednego z małżonków jako odbiorcy, a także dopiski w tytułach przelewów. Jednak sama formalna identyfikacja odbiorcy nie zawsze przesądza o uznaniu darowizny za majątek osobisty. Sąd bierze pod uwagę również okoliczności towarzyszące przekazaniu darowizny. Znaczenie ma np. to, czy środki zostały przeznaczone na zakup wspólnego dobra, czy też służyły wyłącznie interesowi jednego małżonka.
Dowodzenie intencji darczyńcy może też opierać się na jego oświadczeniach, jeżeli są one utrwalone pisemnie lub w formie zeznań. Kluczowe będzie również wykazanie, czy darowizna była przeznaczona jako wyraz wsparcia konkretnej osoby, a nie całej rodziny czy związku małżeńskiego.
Rozliczenie darowizny przy podziale majątku – co bierze pod uwagę sąd?
Zgodnie z art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, darowizny dokonane na rzecz jednego z małżonków wchodzą w skład jego majątku osobistego, o ile nie zostały przekazane obojgu. W praktyce oznacza to, że przy braku wyraźnego rozróżnienia sąd może uznać, iż darowizna służyła obojgu, zwłaszcza jeśli została przeznaczona na zaspokajanie wspólnych potrzeb lub zakup składnika majątku wspólnego.
W postępowaniach sądowych dotyczących rozliczenia darowizny przy podziale majątku znaczenie mają następujące kwestie: kto był jej adresatem, w jakiej formie została przekazana, czy towarzyszyły jej dokumenty, oświadczenia lub dowody potwierdzające intencję darczyńcy oraz jak faktycznie wykorzystano środki. W przypadku darowizn od rodziców jednego z małżonków często padają argumenty, że intencją było wsparcie tylko dziecka, a nie jego współmałżonka. Jednak brak aktu notarialnego lub jasnych zapisów może utrudniać obronę tej tezy.
Sąd analizuje również, czy środki pochodzące z darowizny zostały zmieszane z majątkiem wspólnym, czy zostały w sposób wyraźny wyodrębnione. W przypadku, gdy środki przelane na konto jednego małżonka zostały np. wykorzystane na remont wspólnego mieszkania, mogą zostać uznane za wkład do majątku wspólnego. Kluczowe staje się wtedy udowodnienie, że taki wkład był tylko przejściowy i nie świadczy o rezygnacji z majątku osobistego.
Podsumowując, aby skutecznie wykazać, że darowizna została dokonana wyłącznie na rzecz jednego z małżonków, niezbędne jest przedstawienie precyzyjnych dowodów, w tym dokumentów, przelewów, oświadczeń oraz wykazanie, że środki nie zostały wykorzystane wspólnie. Sąd każdorazowo bada kontekst przekazania darowizny i sposób jej użycia.
